رفتار با زندانیان معترض، خشونت یا مدارا

رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح در همایش پلیس خدمات قضایی گفته که باید با همه زندانیان حتی آنهایی که در جریان "فتنه" باشند درست رفتار شود.

این سخنان در حالی مطرح می شود که سپاه محمد رسول الله در بیانیه ای پس از وقایع خشونت بار روز عاشورا از مسئولان قضایی کشور خواستار اشد مجازات را برای کسانیکه شده که معتقد است موجب حرمت شکنی در مراسم عاشورا شده اند.

اما برخوردهای خشونت آمیز با بازداشت شدگان و زندانیان در طول ۳۰ سال اخیر ایران توسط برخی نهادهای حقوق بشری گزارش شده است و اینگونه برخوردها پس از انتخابات دور دهم ریاست جمهوری با بازداشت شدگان معترض شدت بیشتری گرفت و انعکاس خبری گسترده ای داشت. تجاوز به معترضان بازداشت شده در زندان از جمله این موارد است که مقامات ایران بارها این مسئله را رد کرده اند.

ابراهیم شریفی، از افرادی است که در بازداشتگاه کهریزک مورد تجاوز و ضرب و جرح قرار گرفت. آقای شریفی پیشتر در مصاحبه ای اعلام کرد که در تمام مدت بازداشت، بازجویی نشده و تنها در زمان آزادی اش نامش را می پرسند و ادامه می دهد:" دست و چشمم بسته بود، زمان غذا دستم را باز می کردند. یکی از روزهایی که برای اعدام ساختگی مرا بردند، اعتراض کردم که این بازی ها چیست. یک نفر به شکمم زد من زمین خوردم، دائم به شکمم می کوبید و به کسی گفت ببر این را حامله اش کن نمی توانم با اطمینان بگویم که تجاوز به من با وسیله انجام شده یا با خود شخص. "

رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح همچنین گفته که باید در عین قاطعیت با بازداشت شدگان، انسانی رفتار شود تا "ما به عنوان حکومت اسلامی، یک الگو برای دیگر کشورها باشیم."

این سخنان در حالی مطرح می شود که به اعتقاد کارشناسان برخوردهای صورت گرفته با بازداشت شدگان انسانی نبوده است.

فریده غیرت، حقوقدان نیز با تاکید بر اینکه باید حقوق زندانیان رعایت شود، می گوید: "حق وکیل، تفهیم اتهام و عدم ضرب و شتم بازداشت شدگان در قانون ایران آمده است اما آنچه در این چند ماه شنیده ایم، حکایت از این دارد که بعضا با زندانیان اینگونه برخورد نشده است. در موارد متعددی مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند سه قتل اتفاق افتاده در حین بازداشت را نیز مسئولان اذعان داشته اند."

مسئله کشته شدن دستکم سه نفر از بازداشت شدگان حوادث اخیر در ایران از مسائلی بود که حکومت ایران به آن اذعان کرد و آیت الله خامنه ای رهبر ایران نیز در این خصوص موضع گیری و اعلام کرد:" همه کسانیکه در این قضایا آسیبی به آنها وارد شده بدانند که بنای نظام و تصمیم آن بر مجامله کردن نیست. همانطور که با کسانیکه که صریحا معارضه می کنند بنای مجامله نداریم معتقد به ایستادن در حوزه قانون و حق هستیم ."

در پی بازداشت های گسترده پس از انتخابات، قوه قضائیه و مجلس به طور جداگانه هیات های پیگیری تشکیل داده اند و صاحبنظران همچنان در انتظار اعلام گزارش های این هیئت ها هستند. برخی از کارشناسان معتقدند قوه قضائیه مسئولیت بررسی و بازداشت ها را بر عهده دارد.

خانم غیرت با تاکید بر اینکه" نهادهای مختلفی در خصوص دستگیری های بازداشت شدگان دخالت دارند" گفت: " اما به قول عوام، ما همه را از چشم قوه قضائیه می بینیم. مسئولیت بازداشت و ایراد اتهام متوجه قوه قضائیه است و لاغیر. اینکه ما امکان پیگیری داشته باشیم بسیار کار مشکلی است. زیرا هنوز مسببین کهریزک معرفی و محاکمه نشدند در حالیکه به خوبی می توانند بفهمند که مسببین چه کسانی بودند و آنها را به مجازات برسانند. "

مسئولان و مقامات ایران همچنان بر موضوع برخوردهای مناسب با زندانیان تاکید دارند.

این در حالی است که سازمان عفو بین الملل می گوید شواهد متعددی مبنی بر نقض حقوق بشر در ایران یافته است اما ایران معمولا هرگونه گزارش انتقاد آمیزی درباره خود را به انگیزه های سیاسی نسبت می دهد.