۱۳۸۸/۰۹/۰۳
مجید محمدی (جامعه شناس)
بر آمدن نظام ولایت فقیه در سال های پس از انقلاب و مطلقه و غیر دمکراتیک شدن آن به بروز دوباره فرهنگ تملق و مداحی ارباب قدرت انجامید. هم آیت الله خمینی و هم مردم در سال های دهه شصت حساسیت بیشتری به این فرهنگ داشتند و میزان بروز آن بسیار کمتر از دوران آیت الله خامنه ای بود. در دوران آیت الله خامنه ای هم رهبری و بیت وی رسما چنین فرهنگی را تبلیغ می کرده اند و هم مداحان و تملق گویان از مواهب رفتار خویش به خوبی بهره مند شده و به مقامات بالا رسیده اند.
مسابقه مداحی و تملق
مقامات نظامی از آیت الله خامنه ای با عنوان مولا یاد می کنند: «هم اكنون زمزمه هاى تحركاتى در مراكز آموزشى شنیده مى شود و ما باید در این خصوص با وحدت رویه اى كه مولاى ما از ما توقع دارند در این زمینه هوشیار باشیم و برخورد مناسبى در این خصوص بنماییم.» (سردار على فضلى، فرمانده سپاه سیدالشهدا استان تهران، رادیو فردا، ۱۵ شهریور۱۳۸۸) در تاریخ شیعه از تعبیر مولا فقط برای امام اول شیعیان استفاده می شده است. حتی این تعبیر برای اشاره به آیت الله خمینی نیز استفاده نشد.
آیت الله خامنه ای خود به این فرهنگ مداحی با مدعاهای بزرگش دامن می زند. او معتقد است «از همه این آقایان [نامزدهای ریاست جمهوری] اوضاع کشور را بیشتر می دانم و بهتر خبر دارم." (سخنرانی در کردستان، کیهان،۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۸) این چنین فردی طبعا باید افرادی را برای شغل مداحی و تملق خود به کار گیرد. در بیت آیت الله خامنه ای و کسانی که با وی دیدار می کنند به ندرت می توان فردی منتقد سیاست های وی را یافت. آنها نیز که شجاعت انتقاد را داشته باشند از دستگاه رهبری طرد می شوند.
خاصان درگاه، مدام باید از کمالات رهبری و توجه وی به دانش و ادبیات و هنر قلم فرسایی کنند تا قدرت مطلقه و نظارت ناپذیر وی توجیه شود. غلامعلی حداد عادل که به یمن ارادت به آیت الله خامنه ای صاحب مقامات مهم از جمله نمایندگی و ریاست مجلس (با ابطال آرای یکی از نمایندگان مجلس ششم) شده است در یک یادداشت از گستردگی حیطه مطالعاتی، مداومت در مطالعه، تعداد زیاد کتب، و وسعت نظر "آقا" یاد می کند و از ویی به عنوان رشید الدین فضل الله یا خواجه نصیر الدین طوسی و یگانه دهر در دوران خود معرفی می کند. (گشتی در كتابخانه شخصی رهبر انقلاب، تابناک، ۲۳ آبان ۱۳۸۸) مقامات و رسانه های جمهوری اسلامی برای بالاتر رفتن از پله های قدرت و خنثی کردن سعایت رقبا در مداحی از آیت الله خامنه ای بر هم پیشی می گیرند. اکنون رقابت ایدئولوژیک و کارایی نیست که تعیین کننده قرب و بعد افراد اقتدارگرا از آیت الله خامنه ای است بلکه میزان ارادت پذیری و مداحی است.
استبداد مایه ثبات و امنیت
این فرهنگ در بستری رشد می کند که استبداد دینی (ولایت فقیه) مایه امنیت و استقرار آرامش و ثبات سیاسی معرفی شود. از نگاه توجیه کنندگان استبداد «ولایت فقیه لنگرگاه نجات كشور از بحران هاست. ... رهبر معظم انقلاب پناهگاه ملت و عامل نجات انقلاب اسلامی از بحران های مخرب است. ... اگر (جایگاه) رهبر معظم انقلاب در كشور تضعیف شود همه اركان نظام تضعیف و به صورت سیستماتیک انقلاب با مشكل مواجه خواهد شد. ... اگر كسانی به هر دلیل ولایت فقیه را تضعیف كنند همه سنگرها و تكیه گاه های مردم و انقلاب را متزلزل كرده اند. ... رهبری بالاترین مقام رسمی و قانونی كشور است و با نظارت بر سه قوه و تعدیل و هماهنگ كردن آنها، هرگونه اصطكاك را نیز برطرف خواهد كرد.» (محسن غرویان، ایرنا، ۲۸ مرداد ۱۳۸۸) بنا براین دیدگاه در کشورهای دمکراتیک که ولایت فقیه وجود ندارد بحران همیشگی بر قرار است، همه ارکان نظام سیاسی ضعیف هستند، مردم تکیه گاهی ندارند و سه قوه مدام در حال تنازع با یکدیگرند.
خبرگزاری ها و رسانه های مداح
خبرگزاری فارس در تنظیم اخبار مربوط به آیت الله خامنه ای در مداحی و چاپلوسی سنگ تمام می گذارد. آیت الله خامنه ای در این گزارش ها "آقا" ست و همه به دست بوس وی می آیند. این خبرگزاری بالاخص در دیدارهای عمومی تنها نکاتی را برجسته می کند که بیانگر شیفتگی و اطاعت و تبعیت و خذلان محض هستند. این امر بالاخص در مورد دانشگاهیان و دانشجویان پر آب و رنگ تر اعمال می شود تا نشان داده شود که تحصیل کردگان محو جمال "آقا"یند و بقیه مردم با الگو گرفتن از دانشگاهیان باید خاک پای آقا باشند (نگاه کنید به گزارش های خبرگزاری فارس از دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه ها با "آقا"، ۶ و ۹ شهریور ۱۳۸۸) گزارش های این خبرگزاری مطالب کیهان را به صورت موادی که توسط غیر باورمندان به ولایت فقیه تنظیم شده می نمایاند.
گزارش خبرگزاری فارس از دیدار آیت الله خامنه ای با دانشجویان بسیجی مداحی را به اوج می رساند: «پس از شعارها و ابراز احساسات چند دقیقه ای دانشجویان، شعاعی دانشجوی دکترای دانشکده علوم و حدیث و رتبه اول مسابقات بین المللی قرآن کریم در هندوستان، قرآئت قرآن را آغاز می کند. همراه با صدای زیبایی که دارد، آیه های مناسبی را هم انتخاب کرده است: "واعتصمو بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا " و حضار می دانند که این حبل الله چیست. ... ابراز رضایت "آقا " از تحلیل های دانشجویان، قند را در دل آنها آب کرد. ... تشکل های دانشجویی در ماه مبارک رمضان [در] ... افطاری .. میهمان رهبر معظم انقلاب خاطره انگیزترین و مهمترین دیدار سالیانه خود [را داشتند]" (خبرگزاری فارس، ۶ شهریور ۱۳۸۸)
دیگر خبرگزاری های دولتی نیز مداحی ولایت را به عنوان خبر تنظیم کرده و ارسال می کنند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در خبری با عنوان «روایتی دیگر از نماز جمعه امروز تهران؛ خبری در راه است» خبر رسانی را به وضوح به مداحی تبدیل می کند:
كلیدواژه ها از جمله آقا، رهبر، مقتدا، ولایت و ... بر لبان روزه داران جاری می شود...
عبارت پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملكت شما آسیبی نرسد از مقابل دیدگانت عبور می كند...
وقتی او نامه ای برای رهبر می نویسد و با تمام توان تلاش می كند آن را به دست مسئولی برساند...
دری باز می شود و نمازگزاران دوان دوان به سوی آن حركت می كنند...
....
انتظارها به شماره می افتد تا حرف دل را بشنوند...
وقتی نوجوانی عكس رهبرش را بالا می گیرد...
وقتی وسعت تكبیر در حجم بلندگوها نمی گنجد...
قلم ها دیگر نمی نویسد و می خواهی با همه وجود به سخنان او گوش دهی...
....
همه آرامند و همه جا آرام است...
عده ای منتظر ورود كسی هستند...
پس خبری در راه است...
روز علی است و علی می آید (ایرنا، ۱۹ شهریور ۱۳۸۸)
رسانه های حکومتی برای عقب نیفتادن از دیگران در مداحی بر یکدیگر سبقت می گیرند. تیتر کیهان در مورد سفر ولی فقیه به کردستان این است: «خورشید انقلاب روز سه شنبه از کردستان طلوع مى کند.» (کیهان،۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸) عنوان گزارش کیهان از واکنش مردم به سفر آیت الله خامنه ای به کردستان این است: دست دعا چشم امید (کیهان،۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۸) کیهان از آیت الله خامنه ای با عنوان ولی فقیه و مرجعیت اعلای شیعه یاد می کند. (کیهان، ۸ شهریور ۱۳۸۸)
مقام ولی فقیه کسانی را در روزنامه ها و سازمان رادیو تلویزیون منصوب می کند که ظرفیت این مداحی ها و تملق گفتنها را برای حفظ مقام و شغل خود داشته باشند. در سراسر رسانه های تحت نظر ولی فقیه حتی یک مورد به چشم نمی خورد که کسی با رویکرد انتقادی نسبت به نظام سیاسی، ولایت فقیه و شخص رهبری و نهادهای تحت نظر وی در این رسانهها به کار مشغول باشد.
بازآفرینی سنت خلعت به شعرای مداح
آیت الله خامنه ای مرتبا دیدارهایی با شعرای مداح وی برگزار می کند و به این شعرا هدیه های چند میلیون تومانی یا موقعیت های کسب پروژه های فرهنگی و تبلیغاتی از سازمان های دولتی اعطا می کند. این جلسات به عنوان محل ارائه شعر انقلاب و نسل امروز از سوی رهبری معرفی می شود. همچنین شعر شعرای غیر مداح تحقیر می شود.
آیت الله های کیهان
در برابر مداحی و اطاعت از ولی فقیه، وفاداران به استبداد از امتیازات گوناگون منزلتی، مالی و سیاسی برخوردار می شوند. در حوزه منزلت، این افراد به سرعت از مدارج اجتماعی بالا مثل آیت الله برخوردار می شوند و روزنامه های دولتی یک شبه آنها را به این عناوین مفتخر می کند. صادق لاریجانی، و احمد خاتمی نمونه های خوبی از اعطای نشان آیت الله توسط روزنامه کیهان (از طرف مقام ولایت) هستند. در حوزه های مالی افراد مطیع از رانت ها، وام های کم بهره و شرکت ها و اموال مصادره ای و دولتی به ثمن بخس برخوردار می شوند. در حوزه سیاسی نیز شورای نگهبان با رد صلاحیت منتقدان، وفاداران و مداحان را به نمایندگی مجلس یا ریاست جمهور منصوب می کند. غیر از نهادهای ظاهرا انتخابی، نهادهای انتصابی نیز با این افراد مدیحه سرا و متملق پر می شود.
No comments:
Post a Comment